Behoud biodiversiteit

Resultaten
2019 t.o.v. doelen 2020

Voor het doel 100% verantwoorde soja

Sinds 2015 is 100% verantwoorde soja in veevoer verplicht voor Nederlands melkvee. Dit is tot stand gekomen door een samenwerking van de Duurzame Zuivelketen met WNF, Solidaridad en Natuur&Milieu

Voor het doel binnen milieurandvoorwaarden blijven:

¹ Dit betreft 100% van de melkveehouders die hun melk leveren aan een bij de de NZO aangesloten zuivelverwerker (leveringsvoorwaarde).

• De fosfaatexcretie van de melkveestapel is gedaald naar 75,5 mln kg in 2019 en ligt daarmee ruim (9,4 mln kg, 11,1%) onder het sectorplafond van 84,9 mln kg.
• De fosfaatexcretie van de gehele veehouderij is gedaald naar 155,5 mln kg in 2019. De fosfaatexcretie ligt daarmee in 2019 voor het derde jaar op rij weer onder het Europees plafond van 172,9 mln kg. De onderschrijding bedraagt 17,4 mln kg (10,1%).
• De ammoniakemissie van de melkveestapel ligt in 2019 met 53,5 mln kg fors (11,2 mln kg) boven het doel van 5 mln kg reductie ten opzichte van 2011 (= 42,3 mln kg).

Voor het doel geen netto verlies biodiversiteit:

• Een monitoringsinstrument op individueel bedrijfsniveau, de Biodiversiteitsmonitor, is opgeleverd en beschikbaar. Er is gewerkt aan een landelijk dekkend registratiesysteem voor de KPI’s kruidenrijk grasland en natuur- en landschapsbeheer. Een integrale scoringsmethodiek op sectorniveau is nog niet beschikbaar, waardoor er nog geen nulmeting heeft plaatsgevonden en er nog geen doelen op sectorniveau zijn vastgesteld.

N.B. Resultaten ten opzichte van sectordoelen 2030 zijn nog niet beschikbaar.

Duurzaam veevoer

Zuivelondernemingen die zijn aangesloten bij de Duurzame Zuivelketen hebben vanaf 1 januari 2015 de GMP+ MI103 met de scope ‘Verantwoord melkveevoeder’ in hun kwaliteitssystemen opgenomen (GMP+, 2019). Veevoerleveranciers die voldoen aan de GMP+ MI103 komen op een witte lijst te staan van bedrijven die mogen leveren aan Nederlandse melkveehouders. In de GMP+ MI103 is als voorwaarde opgenomen dat alle aangekochte soja gecertificeerd moet zijn volgens de RTRS-criteria of gelijkwaardig. Hierbij wordt zowel Segregation, Mass Balance als Book & Claim als model geaccepteerd.

De Duurzame Zuivelketen werkt samen met o.a. IUCN, Solidaridad en locale NGO’s in een pilot waarin wordt gekeken hoe gebiedsgerichte mass balance (of wel Area Mass Balance) zou kunnen werken in een kwetsbaar gebied, de Chaco, in Argentinië.

Produceren binnen milieurandvoorwaarden

• Ten aanzien van ammoniak voelt de zuivelsector de urgentie en wil zich daarom actief inzetten om met het Ministerie van LNV te werken aan een oplossing voor de ontstane situatie en aan de realisatie van een substantiële reductie van emissie van ammoniak. De sector zal met het Ministerie van LNV een reële aanpak opstellen voor de korte en langere termijn om deze emissiereductie te realiseren.
• Produceren binnen fosfaat- en stikstofplafond is wettelijk geregeld.
• De KringloopWijzer geeft de melkveehouder inzicht in zijn milieu- en klimaatprestaties op zijn bedrijf. Het dashboard omvat zes milieu-indicatoren:
  • Stikstofbodemoverschot
  • Ammoniak (kg per GVE en ha)
  • Ammoniak (kg per ha)
  • Broeikasgassen per kg meetmelk
  • Percentage blijvend grasland en
  • Percentage eiwit van eigen land
• De resultaten van de KringloopWijzer geven melkveehouders meer inzicht in hun bedrijfsvoering waardoor zij beter kunnen sturen op:
  • Gezonde bodem;
  • Hogere grasopbrengst en besparing op ruwvoeraankoop;
  • Besparingen op kunstmestaankoop en/of mestafvoer;
  • Ondernemen met oog voor de toekomst;
  • Financieel voordeel door het vergroten van de marge met besparingen of door deel te nemen aan duurzaamheidsprogramma’s van zuivelondernemingen.

Behoud biodiversiteit

De Duurzame Zuivelketen heeft samen met het Wereld Natuur Fonds en de Rabobank de Biodiversiteitsmonitor ontwikkeld. De Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij meet door middel van prestatie-indicatoren de invloed die een individueel melkveebedrijf heeft op de biodiversiteit op het boerenbedrijf en daarbuiten.

Zeven prestatie-indicatoren

1. Broeikasgasemissie (CO₂-eq per kg meetmelk)
2. Stikstofbodemoverschot (kg N per ha)
3. Ammoniakemissie (kg NH₃ per ha)
4. Percentage eiwit van eigen land (% van totaal gevoerd voer)
5. Percentage blijvend grasland (% van het totale bedrijfsareaal)
6. Percentage natuur- en landschapsbeheer (% van de totale bedrijfsoppervlakte)
7. Percentage kruidenrijk grasland (% van de totale bedrijfsoppervlakte)

Met de biodiversiteitsmonitor kan op een eenduidige wijze de inzet van melkveehouders voor behoud van natuur en landschap op een uniforme manier inzichtelijk worden gemaakt. Naast het meetbaar maken van de invloed op de omgeving (positief en negatief) biedt de monitor concrete bedrijfsmaatregelen die melkveehouders kunnen nemen om de biodiversiteit te verbeteren. Dit zijn bijvoorbeeld maatregelen als het vergroten van het aandeel blijvend grasland in het bouwplan, het doorzaaien van klaver in het grasland en het uitstellen van de eerste maaisnede. Op deze manier biedt de monitor handelingsperspectief voor de melkveehouder.

De monitor maakt het mogelijk individuele prestaties van melkveehouders te belonen, ook door andere partijen dan zuivelondernemingen. Een stapeling van beloningen kan een impuls geven aan biodiversiteit.

Door het streven naar een meer grondgebonden melkveehouderij neemt de behoefte aan veevoedergrondstoffen uit andere delen van de wereld af. Daarmee levert de sector een positieve bijdrage aan behoud van de biodiversiteit elders.